ARI ISLAHI NASIL YAPILIR

ARICI-07

A G Arı ıslahı ve seleksiyon

GENLERİN ETKİSİ Genlerin 2 türlü etkisi vardır. 1-Toplamalı gen etkisi 2-Toplamalı olmayan gen etkisi a)Dominas etkisi b)Epistasi etkisi gibi a)Dominas etkisi:Aynı fokustaki genlerin birbirine etkisidir. b)Epistasi:Farklı fokustaki genlerin birbirine etkisidir.ıslahta daha çok toplamalı etkilerden yaralanırız. BAL ARILARINDA ISLAH KONUSU ÖZELLİKLERİ 1-Yüksek bal,polen,süt,propolis,mum ve zehir verimi 2-Sakin davranışı 3-Hastalık ve haşarelere dayanıklılık 4-Isı değişikliliklerine dayanıklılık 5-Az oğul verme eğilimi 6-Yüksek döl verimi kabiliyeti 7-Bulunduğu bölgeye kolay adapkasyon DAMIZLIK SEÇMEDE FENOTİPİN ÖNEMİ Fenotip:ölçülerek katılarak gözlenerek belirlenebilen özelliktir.Örnek;10 kg bal verimi,6km uzaklığa uçabilme yeteneği,sarı halka genişliği,siyah keçe kuşak genişliği gibiDamızlık seçer iken fenotip veriler bizim işimizi kolaylaştırır.Örnek;10 kg bal verimli yerine 20 kg bal verimliliği tercih ediniz.Kısa hortumlu yerine uzun hortumluyu tercih ediniz.Fenotipin ortaya çıkmasında 2 temel unsur vardır. a)Genotip b)Çevrefenotip=genotip+çevre GÖZLEM ve DEĞERLENDİRME Bütün gözlemleri toplayıp gözlem sayısına böler isek ortalama gözlemleri buluruz. X=ortalama y=Gözlenen numune sayısı n=gözlem sayısı x= y/n DAĞILIŞ Dağılışla + yönde en uçta olan bireyler damızlık olarak seçilir. S =dağılış KATILIM DERECESİ H2 = katılım derecesi Va=Genotipteki eklemeli etki dağılımı Vp=karaktere çevre etkisi H2== Va/Vp Katılım derecesini öz ve üvey kardeşlerine bakarak tahmin ederiz.Ayrıca akrabaları da değerlendirilir. Islahda 2 araç vardır. 1-Damızlık seçme: Üstün özellikler seçilir. 2-Çiftleşme: En uzak akraba ile çiftleşilir. SELESİYON Selesiyonda en üstün vasıflar seçilir. SELEKSİYONUN AMACI İstediğimiz bol kazancı bize fazla masraf ettirmeden ve bizi çok yormadan sağlayacak ırklarla çalışmayı isteriz. Seleksiyon yapmadan önce amaçlarımızı belirleriz. Amaçlarımız doğrultusunda bizim için birinci öncelikten başlayarak diğer özellikleride dikkate alarak seçim yaparız. Bizim için birinci öncelik polen verimi ise önce yüksek polen verimli kovanları değerlendirmeyi alırız. Bizim için önemli olan 2. özellik sakin davranış ise 2. olarak bu özellikleri seçeriz. Bu şekilde istediğimiz özelliklerinin büyük çoğunluğunu tanıyan kovanlar damızlık olarak ayrılır. Amaçların önemine göre sıralayıp, ilk amaca diğer amaca ulaşınca diğer amaca yönelik çalışma yapılan yönteme TEKSEL SELEKSİYON denir. GENETİK İLİŞKİ Seleksiyon yapacağımız özellikler bazen birbiri ile ilişkidir. Bunlarda biri artırılırken diğeri azdır. Örnek; Bal verimi ve hortum uzunluğu birbiri ile ilişkili ve biri artınca diğeride artar.Yine bal verimi ve uzak mesafeye uçabilme özelliğinde birlikte artar.Fakat arı sütü verimi arttıkça istenmeyen hırçınlıkta artar BAĞIMSIZ AYIKLAMA SEVİYELERİ

 TEKSEL SELEKSİYON

Kişinin kendi amacı göz önünde bulundurulur. Örneğin; yüksek verim isteği (bal yada polen) .teksen seleksüyonda bir özellik önce, diğer özellik sonra incelinir

Bu 10 kovandan 2,9 ve 10 nolu kovanlar 2. denemeye katılır. Çünkü bu üç kovanın polan verimi çok yüksektir. Kovanlar başka bir bölgeye götürülür ve birkaç gün polen miktarı bu üç kovan arasında kortrol edilir.

5 mayıs’ ta döllü ana gerekir. Çiftleşme 1 mayısta olur. Bu sebeple erkek arı ve ana arının bu tarihe yetişmesi gerekir. 16 nisan’ da yani 1 mayıs’tan 14 gün önce yoğun erkek arı akışı olur. 1 mayıs’tan 3 gün önce 28 nisan’da ise ana arı çıkışı olur.13 nisan da larva transveri yapılmalıdır. Bunun olması için 1 nisandan itibaren yoğun bakım gerekir. Erkek arı için ise 16 nisanda 24 gün geriye gidilince yani 22 mart ‘ta erkek gözlü çerçeve verilmelidir. 1 mart’tayoğun bakım gerekir.

Erkek arının üretilmesi ana arıya göre daha meşakkatli (zor) bir iştir. Bu sebeple üretime daha erken bir zaman başlanır. Her ana arıya asgari 20 erkek arı düşer. 28 nisandan 5 mayısa kadar tecritli bölgede olunmalıdır.

* Polen verimi en yüksek olan kovanları ana arı, 2. yüksek olandan ise baba arı seçilir.